Wątroba – funkcje, jakie pełni w organizmie
Wątroba to jeden z najważniejszych narządów w ludzkim organizmie – odpowiada za szereg czynności, bez których nie mógłbyś normalnie funkcjonować. Jej rolą jest między innymi:
- usuwanie toksyn – detoksykacja zachodząca w wątrobie polega na eliminowaniu szkodliwych składników przyjmowanych z pożywieniem, a zwłaszcza w używkach, alkoholu i lekach;
- produkcja żółci – a ta jest niezbędna, aby zachodziły prawidłowe procesy trawienia;
- produkcja białek – to właśnie wątroba wytwarza większość białek znajdujących się w osoczu krwi – są one konieczne, aby zachodził proces krzepnięcia;
- magazynowanie witamin – wątroba to miejsce, w którym gromadzą się zapasy wielu witamin wykorzystywanych przez organizm zgodnie z indywidualnym zapotrzebowaniem.
To najbardziej kluczowe, choć nie jedyne funkcje, jakie pełni wątroba. Jak widać, troska o jej zdrowie i dobrą kondycję powinna być priorytetem. Niestety często zdarza się, że narząd ten dotykają przeróżne schorzenia. Wśród nich najpopularniejsze jest stłuszczenie wątroby, marskość, zapalenie, uszkodzenie wywołane toksynami. Dają one charakterystyczne symptomy i objawiają się żółtaczką, obniżeniem nastroju, ogólnym osłabieniem organizmu, spadkiem ciśnienia tętniczego, zaburzeniami krzepnięcia, szybką męczliwością, a nawet padaczką. Oczywiście każdorazowo diagnoza musi zostać postawiona przez lekarza po wnikliwej weryfikacji stanu zdrowia pacjenta. Jeśli okaże się, że choruje wątroba, przepisze on odpowiednią terapię – jej istotnym elementem będzie dieta.
Dieta wątrobowa – co jeść?
Celem wprowadzenia diety wątrobowej jest wsparcie tego narządu i zminimalizowanie czynników mogących wpływać na jego dalsze uszkodzenie. Codzienny jadłospis musi zatem zmierzać do tego, aby nie obciążać wątroby. Co ciekawe, wcale nie jest on zarezerwowany wyłącznie dla osób zmagających się z dolegliwościami – nic nie stoi na przeszkodzie, aby wprowadzić korzystne zmiany profilaktycznie, dla zdrowia tego cennego narządu.
Zastanawiasz się, co można jeść na diecie wątrobowej, a czego bezwzględnie unikać? Za bezpieczne i dopuszczalne uznaje się chude mięso drobiowe, mało tłuste ryby i naturalny nabiał. Dozwolone są też jajka i chuda wędlina. Ogólne wytyczne wskazują na spożywanie lekkostrawnych potraw, a szczegółowe zalecenia odnoszą się do konkretnych jednostek chorobowych:
- w przypadku stłuszczenia wątroby polecane są produkty pełnoziarniste, takie jak grube kasze i ciemne makarony oraz pieczywo razowe. Dietę warto uzupełnić o dużą ilość warzyw i owoców – zwłaszcza tych o niskim IG. Nie można zapominać o dostarczeniu organizmowi cennych kwasów omega-3 – znajdują się one w orzechach włoskich, oleju lnianym i rzepakowym;
- jeśli zmagasz się z marskością wątroby, powinieneś spożywać gotowane warzywa bez skórek – przetarte lub rozdrobnione, dojrzałe owoce, chude ryby, mięso i nabiał o obniżonej zawartości tłuszczu;
- przy zapaleniu wątroby zaleca się jeść drobne kasze, pszenne pieczywo i biały makaron.
Wszystkie zalecenia należy traktować jedynie jako wskazówki, a dietę trzeba optymalizować zgodnie z indywidualnymi potrzebami konkretnej osoby – weryfikując tolerancję organizmu na spożywane posiłki i eliminując te, które nie wpływają korzystnie na samopoczucie. Zalecane i zakazane produkty na diecie wątrobowej obrazuje poniższa tabela – będzie ona skutecznym wsparciem w komponowaniu codziennego jadłospisu.
| Rodzaj produktów | Zalecane | Zakazane |
| Produkty zbożowe | płatki owsiane, drobne kasze – jaglana, jęczmienna, komosa ryżowa, ryż, amarantus | dziki ryż, przy zapaleniu wątroby – grube kasze |
| Nabiał | chude sery, kefir, maślanka, jogurt o obniżonej zawartości tłuszczu, jajka | tłusty nabiał w każdej postaci |
| Mięso | drób – kurczak, indyk; królik, cielęcina, chuda wołowina | wieprzowina, kaczka, baranina |
| Ryby | podobnie jak przy mięsach – chude ryby, takie jak dorsz, pstrąg, sola, mintaj, halibut, morszczuk, sandacz, flądra, szczupak, okoń | łosoś, węgorz, śledź |
| Owoce | wszystkie dojrzałe, w skrajnych przypadkach upieczone lub gotowane | niedojrzałe owoce, ponieważ są ciężkostrawne |
| Warzywa | w zależności od indywidualnej tolerancji na dany produkt: buraki, marchew, koper włoski, rzodkiewka, jarmuż, sałata, dynia, cukinia, seler, kiełki fasoli mung, fasolka szparagowa, ogórki, pietruszka, pomidory, ziemniaki; jeśli nie występują problemy z uciążliwymi wzdęciami: brokuły, kapusta, brukselka | surowa cebula i czosnek, groch, fasola |
| Napoje | woda niegazowana, soki owocowe i warzywne, kawa zbożowa, herbata owocowa, zioła | alkohol, mocna herbata, kawa, napoje energetyczne |
Najważniejsze zasady diety wątrobowej
Jeśli chcesz, aby dieta wątrobowa dała pożądane rezultaty, nie zapominaj o kilku ważnych zasadach dotyczących codziennego żywienia. Posiłki należy spożywać w regularnych odstępach, powinny być to małe porcje jedzone 5-6 razy dziennie. Zadbaj o optymalne nawodnienie organizmu (pij dużo wody) i nie jedz w pośpiechu – istotne jest dokładne przeżuwanie pokarmu. Lepiej przyswajalne są potrawy ciepłe, jednak bezwzględnie zrezygnuj ze smażenia na rzecz gotowania na parze czy pieczenia. Unikaj przetworzonej żywności i ogranicz sól.
Nie wiesz, jak skomponować dietę wątrobową? Zaufaj profesjonalistom!
Dopiero zaczynasz swoją przygodę ze zmianami w jadłospisie i chcesz mieć pewność, że Twoja wątroba jest bezpieczna? Skorzystaj ze wsparcia dietetyków z BzykFit – skomponują oni dietę dla Ciebie i dostarczą ją pod wskazany adres w formie cateringu. To wygodny sposób na smaczne i zdrowe posiłki każdego dnia!
